karabağ nişanı ne demek?

Karabağ Nişanı (), Azerbaycan tarafından verilen askerî bir nişan. Ülkenin 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda galip gelmesi vesilesiyle verilmeye başlandı.

Tarihçe

11 Kasım 2020'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'na katılan yaralı Azeri askerlerle yaptığı görüşmede, Azerbaycan'da yeni nişan ve madalyaların verilmeye başlanacağını ve bu konuda gerekli talimatları verdiğini söyledi.¹ "Savaş meydanında ve arka planda kahramanlık gösteren ve bu savaşta öne çıkan" sivil ve askerî personellerin ödüllendirileceğini ifade eden Aliyev, ayrıca bu nişan ve madalyaların isimlerini de önereceğini ekledi. 20 Kasım 2020'de Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisinin bir genel kurul toplantısında, "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin nişan ve madalyalarının oluşturulmasına ilişkin" yasa tasarısında değişiklik yapılmasına ilişkin görüşülmek üzere bir yasa teklifi sunuldu.²

Azerbaycan'ın İkinci Dağlık Karabağ Savaşı'ndan galip çıkması vesilesiyle, "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Nişan ve Madalyalarının Tespiti Hakkında" kanun teklifi uyarınca aynı gün ilk okumada Karabağ Nişanı oluşturulmasına karar verildi.³

Statüsü

Karabağ Nişanı, Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarının kurtarılması ve Azerbaycan devlet sınırlarının korunması sırasında, düşmanın insan gücü ve teçhizatının imha edilmesinde ve ayrıca yaşam için gerçek bir tehdit oluşturan koşullarda resmi görevlerin yerine getirilmesinde cesaret ve mertlik örneği gösteren Azerbaycan Silahlı Kuvvetlerinin askerleri ve diğer kişiler ile toprak bütünlüğünü sağlama alanında özel hizmetler sunan kişilere verilmektedir.⁴

"Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Nişan ve Madalyalarının Tespiti Hakkında" yasa tasarısına göre, madalyanın üst ödülü Zafer Nişanı, alt ödülü ise İstiklal Nişanı'dır. Karabağ Nişanı göğsün sol tarafına ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin tevcih ettiği başka nişan ve madalyalar varsa, Zafer Nişanı'ndan sonra sırasına göre takılır.⁵

Nitelik

Karabağ Nişanı, 900 ayar altından yapılmış oval şekilli bir levha, her iki ucu şerit şeklinde sarılmış üst kısım ve 41 mm x 37 mm'lik üç katmanlı bir levhadan oluşur. Nişanın ön yüzündeki kurdelenin ortasında büyük harflerle Azerice "QARABAĞ" kelimesi yazılıdır ve Azerbaycan'ın güneybatı sınırları içerisinde kalan coğrafi bölgesi Karabağ'a atıf yapmaktadır.⁶ Plakanın iç konturunun içinde, koyu yeşil emaye zemin üzerine bir miğfer, iki çapraz kılıç ile Azerbaycan bayrağının ortasında yer alan hilal ve sekiz köşeli yıldızdan oluşan bir kompozisyon tasvir edilmiştir. Plakanın altından yukarıya doğru sol ve sağ taraflara doğru meşe ağacı yaprakları ve meşe palamutları tasvir edilmiştir. Nişan üzerindeki tüm elemanlar ve yazıtlar rölyef olarak düzenlenmiştir. Arka tarafı ise, ortasında seri numarasının işlendiği pürüzsüz bir yüzeye sahiptir.⁷

Nişan, elbiseye tutturulması için iki halka ile 52 mm x 15 mm boyutlarındaki koyu yeşil emaye şerit şeklindeki bröveye bağlanmıştır. Brövenin üst kısmında sağ ve sol tarafa doğru üçer mızrak yatay olarak işlenmiştir. Brövenin ortasına dairesel bir kabartma yerleştirilmiş ve onun da ortasına sekizgen bir yıldız işlenmiştir. Yukarıdaki dairesel plakanın altında ise, sağ ve sol taraflı olarak defne yaprakları tasvir edilmiştir.⁸

Nişan'ın tevcih edildiği kişiler

9 Aralık 2020'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 48'i ölümünden sonra olmak üzere aralarında üst düzey generallerin de bulunduğu 204 Azeri askerî personelin 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nda göstermiş olduğu üstün cesaret ve özveri nedeniyle Karabağ Nişanı ile ödüllendirilmesine ilişkin kararnameyi imzaladı.⁹ Karabağ Nişanı'nın verildiği kişiler arasında Mais Berhudarov, Arzu Rahimov ve Hikmet Hasanov gibi savaşa dahil olan üst rütbeli askerler de yer aldı.

1 Nisan 2021'de Aliyev, İkinci Karabağ Savaşında başarı gösteren ve Azeri kuvvetlerinin galibiyetine katkı sağlamasından dolayı Bayraktar TB2 gibi SİHA'ların üreticisi Baykar Savunma Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar'a Karabağ Nişanı tevcih etti.¹⁰ 15 Haziran 2021'de ise Cumhurbaşkanı Aliyev, Baykar'ın CEO'su Haluk Bayraktar'a Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin güçlendirilmesine, işbirliğinin geliştirilmesine, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünü ve egemenliğinin sağlanmasına katkılarından dolayı nişana layık görüldü. İşgalden kurtarılan Şuşa'da düzenlenen törene Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da katıldı.¹¹